[ Home ] [ Up ] [ Adamson ] [ Bartels ] [ Bodemuller ] [ Burnfin ] [ Chester ] [ Cooley ] [ Creswell ] [ Deese ] [ Doornbos ] [ Fletcher ] [ Franklin/Griffin ] [ Gibson ] [ Goodwin ] [ Green ] [ Haizlip ] [ Handley ] [ Hawkins ] [ Hayslette ] [ Henson ] [ Hise ] [ Hooks ] [ Housenfluck ] [ Johnson/Ryder ] [ Jones ] [ Jordahn ] [ Kelly ] [ Kieschnick ] [ Kirkwood ] [ Koelemay ] [ Leatherwood ] [ McInnis ] [ McLain ] [ Morgan ] [ Moye ] [ Munson ] [ Newton ] [ Pelloat ] [ Quarles ] [ Rasberry ] [ Rienstra ] [ Ritter/Price ] [ Sanderson ] [ Singleton ] [ Spencer ] [ Streetman ] [ Sticker ] [ Sweeney ] [ Theriot ] [ Thompson ] [ Tyer ] [ Vanderweg ] [ Van Oostrom ] [ Van Randen ] [ Viterbo ] [ Weber ] [ Westerterp ] [ Whitley ] [ Winters ] [ Yentzen ]

Geschiedenis van de Familie Bauke Westerterp

door W.T. Block

Het verhaal van de aankomst van Bauke Uiltje Westerterp en zijn vrouw Sjoerdtje Willems Westerterp in Nederland, Texas, vlak na de kerst van 1898 is dat van een typisch Hollandse immigranten familie die arriveerde in de beginjaren van het bestaan van de Hollandse kolonie. De vader, Bauke U. Westerterp (1856-1920) was de zoon van Uiltje Baukes Westerterp en Antje Willems Koekoek uit Oldeboorn, Utingeradeel, Friesland, en de moeder, Sjoerdtje Willems (1858-1945) was de dochter van Willem Sietzes Nijdam en Elizabeth Lefferts Annema, ook afkomstig uit Oldeboorn. Dominee Ralph Koelemay uit Plover, Wisconsin, meent dat zijn grootvader in Holland kaasmaker was, maar er is een verslag waarin zijn beroep wordt beschreven als dat van handelaar.

Het belangrijkste historische document van die familie is het emigratie- of uitreis-certificaat, uitgegeven door de burgemeester van Oldeboorn op 25 november 1898. Het gezin Westerterp vertrok op 6 december 1898 aan boord van het schip, de “Ellen Rickmers,” volgens kleindochter Dorothy Callon uit Ledbetter, Texas. De schijver van dit stuk (W.T. Block) heeft de dagelijkse zeevaartberichten (op microfilm) van de krant, de “Daily News” uit Galveston nagekeken en het staat vast dat de Westerterps in Texas aankwamen aan boord van het lijnschip van de Duitse Lloyd, de “Ellen Rickmers,” die op 6 december vertrok uit Bremen. Het stoomschip arriveerde in Galveston op 27 december 1898; dit komt overeen met wat veel familieleden zich herinnerden die hun aankomst in Texas rond de kerst houden. Anna Westerterp (later gehuwd met een Koelemay) vierde haar dertiende verjaardag op 12 december aan boord van het schip als gast van de kapitein. De  “Ellen Rickmers” vervoerde 110 passagiers tussendeks, evenals vijf hutpassagiers onder wie Willem Beukers (op zijn tweede reis naar Nederland), een Hollandse journalist die drie reizen naar Texas maakte waarbij hij aantekeningen bijhield over de jonge Hollandse kolonie Nederland die hij later publiceerde. Volgens Koelemay mochten zulke tussendeks passagiers Holland verlaten met weinig meer dan hun kleren en één schaap, één geit, een paar kippen en een koe. De melkkoe werd gevoed en twee keer per dag gemolken om de kinderen aan verse melk te helpen. De koe werd pas geslacht op de laatste dag van de reis en toen opgegeten. Bauke Westerterp had ook $1.600 baar geld bij zich voor de start van hun nieuwe leven in Amerika.

Bij aankomst in Nederland waren de zeven kinderen Westerterp, Elizabeth, Anna, Fokje (Lena), W. Bauke (Julius), Hantje, Pietje (Nell) en Willem (William) drie tot vijftien jaar oud. Het achtste kind, Nickolas Ralph, werd al zes weken later, op 10 februari 1899, geboren en werd daarmee het eerste Hollandse kind dat geboren werd in de jonge gemeenschap van Nederland in Texas.

Nog maar vier dagen na de geboorte van Nick trof de ergste kou ooit geregistreerd in de geschiedenis  Zuid-Oost Texas en de temperatuur daalde snel tot 4 graden Fahrenheit in Nederland. Het water van de Sabine Pass werd van oever tot over bedekt met een dikke ijsvloer. Sommige Hollanders in Nederland gingen schaatsen voor de eerste en misschien enige keer in Texas. Langs de oevers van Sabine Pass spoelden tonnen forel aan die verdoofd waren geraakt door het koude water. De bewoners bij Sabine Pass schepten de vis in wagens en vervoerden deze naar de stad om ze te verkopen (Sabine Pass “News” van 16 februari 1899). Twee schoeners zonken in Sabine Lake toen het kruiende ijs de scheepswand doorboorde. Volgens het verhaal dat keer op keer in de familie werd verteld, werd de kleine Nick warm gehouden door zijn oudere zusters door hem om beurten eventjes in de oven van de houtkachel te houden.

De drie oudste zusters hadden in Holland gewoon de school afgemaakt, hadden daar ook Engels geleerd en konden het redelijk spreken. In 1898 was er in Nederland een grote vraag naar Hollandse meisjes om te werken in de huishouding bij welgestelde hout-baronnen van Beaumont. Elizabeth en Anna vonden vrijwel onmiddellijk een betrekking in huizen in Beaumont, evenals hun zuster Lena twee jaar daarna. De meisjes droegen, na aftrek van de kosten van trein of buskaartjes, alles wat ze verdienden af als bijdrage het gezinsinkomen.

Omstreeks 1904, toen Nickolas ongeveer vijf jaar oud was, verhuisde het gezin Westerterp naar Roswell in New Mexico, waar ze zo’n vijf jaar bleven. Vandaag aan de dag is niets bekend over wat ze tijdens hun verblijf daar deden, behalve dan dat ze rond 1910 terug verhuisden naar Nederland. Bauke Westerterp stierf op 27 oktober 1920, tien jaar na zijn terugkomst uit New Mexico. Zijn weduwe, Sjoerdtje, overleefde hem met 25 jaar; toen ze stierf op 26 augustus 1945 op 87-jarige leeftijd, had ze het leeftijdsrecord van de hele familie gebroken. Het paar ligt begraven op Greenlawn in Port Arthur. De schrijver heeft de Westerterps niet kunnen traceren in de volkstellingen van 1900 en 1910, evenmin als in de lijst van inwoners van Nederland van 1918, maar het gezin verbleef waarschijnlijk nog in New Mexico toen de volkstelling van 1910 werd gehouden.

De meeste zonen en schoonzonen van Westerterp, twee uitgezonderd, werkten in de olie-industrie bij de raffinage van de ruwe olie. Elizabeth trouwde met Robert Gerbens, die ook Hollander van geboorte was en zijn hele leven werkte als opzichter bij Texaco; ze kregen vier kinderen. Haar zoon Harry (overleden) was schoolmeester en ook “scout master” bij een van de meest prestigieuze padvinderstroepen van Port Arthur. Haar drie dochters waren Helena (trouwde met S.D. Leffingwell; adres: 3228 Willing, Fort Worth), Roberta (trouwde met B.A. Daigle uit Port Arthur (ook overleden)), en Anna Dora (gehuwd met J.C. D’Abade) die in 1991 nog in leven was (adres: 4525 Alamosa, Port Arthur).

Anna Westerterp trouwde met Piet Koelemay op 30 december 1909. Het huwelijk eindigde in een scheiding. In de jaren rond de Eerste Wereldoorlog voorzag Anna in haar onderhoud met het huis-aan-huis bezorgen van melk voor de melkzaak van John Koelemay in Beaumont. Ze trouwde later, op 29 januari 1925, met Martin Koelemay en werd de moeder van dominee Ralph Koelemay. Deze is gepensioneerd voorganger van de United Methodist Church en oorlogsveteraan uit de Tweede wereldoorlog uit de marine van de Verenigde Staten; zijn adres is 702 Opportunity Lane in Plover, Wisconsin. Martin Koelemay had een melkbedrijf in LaBelle en beheerde de Koelemay Graan Maatschappij in Port Neches en Nederland gedurende zestien jaar totdat hij in 1943 de zaak verkocht. Hierna werkte hij bij de B.F. Goodrich Rubber Company uit Port Neches tot hij 65 werd, dat wil zeggen rond 1952. Hij stierf op 31 juli 1965 en ligt begraven op de Oak Bluff begraafplaats in Port Neches. Anna leefde zo lang dat ze één van de laatste overlevenden van de originele Hollandse kolonie Nederland werd; ze overleed op 13 oktober 1977 en werd in Port Neches begraven naast haar echtgenoot. Het originele huis van M. Koelemay bestaat nog op de hoek van Avenue D en Merriman Street in Port Neches.

Lena Westerterp huwde Cleve Pemberton, eveneens werknemer bij Texaco, en woonde een aantal jaren in Port Arthur waarna ze haar huis liet bouwen in het 2900 blok van Merriman Street in Port Neches. Ze nam de rol op zich van moeder van de drie zonen uit het eerdere huwelijk van haar echtgenoot met haar zuster Hantje. Dit waren de latere dominee Cecil Pemberton die woont aan Route 2, Box 225-A in Kirbyville, Texas, waar hij voorganger is aan de Baptistenkerk van Roganville, Texas; Charles Pemberton, wiens laatst bekende adres was Box 474, Mammoth Lake, Colorado; en James Pemberton (zie ook: W.T. Block, Sapphire City of the Neches: A History of Port Neches, Texas (Austin, 1987) pagina’s 347, 352) die als marinier eerste klas sneuvelde tijdens de bloedige invasie van het eiland Iwo Jima in de Stille Oceaan in april 1945. Lena Pemberton stierf op 2 februari 1972.

Uiltje Bauke Westerterp jr. die zich Julius noemde, trouwde eerst met Lula Decuir, een zuster van Nick’s eerste vrouw, en later met Hattie .... . Ralph Koelemay herinnert zich slechts één kind uit deze huwelijken, Jack Westerterp die woont op 2740 Village Green Drive in Miami, Florida 33165.

Willem Westerterp, die bekend staat als William, huwde Minnie Mae Will en werd de vader van drie kinderen, zoon Julius Ben Westerterp (2234 Tenth Street in Port Neches), een dochter Jean (gehuwd met Harvey; adres: 6235 Chisholm Trail in Beaumont), en dochter Margaret (gehuwd met Burnham Murray; adres: 94-451 Keapoopua, C-139, Milioani, Hawaii 96789). In hun jonge jaren werden Willem en Anna Westerterp beschouwd een goede zangstem te hebben; Anna zong voornamelijk in haar kerkkoor. William was ook een vooraanstaand vrijmetselaar, lid van de Tolerance Loge 1165, El Mina Shrine Patrol, Cashan Grotto, en de Scottish Rite Masonry. Hij werd gepensioneerd vanuit de Mobil raffinaderij in Beaumont na een dienstverband van meer dan veertig jaar. Hij stierf op 1 mei 1963.

Pietje Westerterp die zich Nell liet noemen, trouwde met Cornelius MacDonald Robinson op 2 december 1922. Later in haar leven woonde ze in Houston. Er waren twee kinderen uit dit huwelijk, een zoon Donald (adres bij de schrijver onbekend), en dochter Dorothy (gehuwd met G. Callon; adres: Route 1, Box 49 in Ledbetter, Texas 78946). Nadat zijzelf en haar echtgenoot gepensioneerd waren, verhuisden ze vanuit Houston (Ahrens Street) naar hun boerderij. Nell Robinson was het laatst nog in leven zijnde lid van het gezin Westerterp en stierf op 23 maart 1982.

Er is vrijwel geen andere informatie over dochter Hantje Westerterp dan dat ze jong stierf op 34-jarige leeftijd op 16 maart 1926. Ze trouwde met Cleve Pemberton op 13 februari 1921 en was de moeder van de drie zonen die door Lena Pemberton werden grootgebracht.

Nickolas Ralph Westerterp, de eerstgeboren baby in Nederland, woonde zijn hele leven in de gemeente waar hij was geboren en stierf op 26 januari 1981. Toen hij in 1980 geïnterviewd werd, zei hij tegen de verslaggever dat zijn vader veehouder was geweest in Holland, en dat toen deze in Nederland, Texas, aankwam, daar slechts zeven huizen hadden gestaan. Nick is ook tweemaal getrouwd geweest. Zijn eerste huwelijk was met Ollie Decuir wier zuster Lula getrouwd was geweest met Julius; de weduwe uit zijn tweede huwelijk is Dickie M. Lee Westerterp die nog steeds woont in het huis van Nick Westerterp aan de Beauxart Gardens Road. Zijn enig kind, Ben A. Westerterp (adres: 3995 Reed in Beaumont) is het kind uit zijn eerste huwelijk. Nick vertelde ook in het interview dat hij naar het eerste schooltje in Nederland ging dat drie klaslokalen had. Tegen dat hij zeven jaar oud was had hij al een baantje voor een paar uur. De eerste echte voltijds betrekking van Nick was bij de asfalt fabriek van Texaco in Port Neches. Nick Westerterp vertelde ook dat hij afgekeurd werd voor de marine tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar dat hij toch in de Tweede Wereldoorlog in het Amerikaanse leger had gediend. Hij werd tenslotte pijpfitter bij de oude Pure Oil Company en ging in 1965 met pensioen.

Vertaald door dr Willem Renooij, Amersfoort, Nederland.